Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι μια από τις πιο γνωστές αλλά και πιο σοβαρές Διατροφικές Διαταραχές.
Δεν πρόκειται απλά για δίαιτα ή έλεγχο βάρους· είναι μια σύνθετη ψυχική ασθένεια που μπορεί να απειλήσει την ζωή. Η Ανορεξία χαρακτηρίζεται από την έντονη φοβία για την αύξηση βάρους, τη διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος και την συνειδητή αποφυγή τροφής.
Οι στατιστικές δείχνουν ότι περίπου το 20% των περιστατικών που πάσχουν από την νόσο καταλήγουν σε απώλεια ζωής.
Η καθημερινότητα με την ανορεξία
Ένα άτομο με Ανορεξία μπορεί να νιώθει ότι δεν είναι ποτέ «αρκετά αδύνατο» και παρά την απώλεια βάρους, η αυτοεικόνα παραμένει παραμορφωμένη.
Το φαγητό μετατρέπεται σε πηγή άγχους και ενοχής. Συχνά, οι ασθενείς περιορίζουν δραματικά την πρόσληψη θερμίδων, αποφεύγουν γεύματα, μετρούν εμμονικά τροφές ή υπερβάλλουν στη γυμναστική.
Αίτια Ανορεξίας
Η ανορεξία αναπτύσσεται από αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων.
Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται με την εσωτερική κατάσταση, τη σκέψη και τα συναισθήματα του ατόμου, διαδραματίζοντας κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής.
Ψυχολογικοί παράγοντες
Χαμηλή Αυτοεκτίμηση και Αίσθηση Ελέγχου
Τα άτομα με Ανορεξία συχνά βιώνουν μια βαθιά αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης και ανασφάλειας.
Η αυστηρή δίαιτα και η απώλεια βάρους μπορεί να εκληφθούν ως ένας τρόπος να αποκτήσουν μια αίσθηση ελέγχου πάνω στη ζωή τους, ειδικά όταν νιώθουν ότι δεν έχουν τον έλεγχο σε άλλους τομείς (π.χ., σχολείο, οικογένεια).
Τελειομανία και Αυτοκριτική
Ένα σημαντικό ποσοστό των πασχόντων με Ανορεξία χαρακτηρίζεται από τελειομανία και υπερβολική αυτοκριτική.
Τείνουν να θέτουν εξαιρετικά υψηλά, συχνά ανέφικτα, πρότυπα για τον εαυτό τους, και η επιδίωξη του «τέλειου» σώματος γίνεται επέκταση αυτής της συμπεριφοράς.
Έντονο Άγχος και Συναισθηματική Ρύθμιση
Η διαταραχή μπορεί να λειτουργήσει ως ένας μηχανισμός αντιμετώπισης (coping mechanism) για την καταστολή ή τη διαχείριση έντονου άγχους, κατάθλιψης, ή τραυματικών εμπειριών.
Η ενασχόληση με την τροφή και το βάρος αποσπά την προσοχή από πιο οδυνηρά συναισθήματα.
Βιολογικοί παράγοντες
Η βιολογία του ατόμου θέτει τη βάση για την ευαλωτότητα στην ανάπτυξη της διαταραχής:
Γενετική Προδιάθεση
Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η γενετική παίζει ρόλο. Τα άτομα με συγγενείς πρώτου βαθμού που έχουν νοσήσει από ανορεξία έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν και αυτά τη διαταραχή.
Νευροχημικές Ανισορροπίες
Δυσλειτουργίες στους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, οι οποίες ρυθμίζουν την όρεξη, τον κορεσμό, τη διάθεση και το άγχος, φαίνεται να εμπλέκονται.
Αυτές οι ανισορροπίες ενδέχεται να προϋπάρχουν της νόσου ή να επιδεινώνονται από τον παρατεταμένο υποσιτισμό.
Δομή και Λειτουργία του Εγκεφάλου
Μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου υποδεικνύουν διαφορές σε περιοχές που σχετίζονται με την αντίληψη του σώματος, τη λήψη αποφάσεων και τη συναισθηματική επεξεργασία, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε παραμορφωμένη εικόνα σώματος και καταναγκαστική συμπεριφορά.
Η διαταραχή συνήθως ξεκινά στην εφηβεία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες ηλικίες.
Ψυχογενής Ανορεξία & Συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοηθούν
Η Ανορεξία έχει χαρακτηριστικά που μπορούν να εντοπιστούν με προσοχή:
- Σημαντική απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
- Εμμονή με το φαγητό, τις θερμίδες και την ζύγιση
- Άρνηση κατανάλωσης βασικών γευμάτων
- Υπερβολική άσκηση
- Δυσμορφική εικόνα σώματος (το άτομο βλέπει τον εαυτό του «παχύ» ενώ είναι αδύνατο)
Συνοδευτικά, μπορεί να εμφανιστούν αμηνόρροια στις γυναίκες, κόπωση, αϋπνία και συχνοί ζαλάδες.
Τι επιπτώσεις έχει η Ανορεξία στην υγεία
Η Ανορεξία μπορεί να έχει εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες, τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές.
Στις σωματικές συνέπειες ανήκουν ο υποσιτισμός, η αφυδάτωση, οι ορμονικές διαταραχές, η απώλεια μυϊκής μάζας, η οστεοπόρωση, οι καρδιακές αρρυθμίες και σε ακραίες περιπτώσεις η πολυοργανική ανεπάρκεια.
Στον ψυχολογικό τομέα, τα άτομα με Ανορεξία εμφανίζουν άγχος, κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση και εμμονές.
Η θνητότητα της ανορεξίας είναι από τις υψηλότερες μεταξύ των ψυχικών ασθενειών, κάτι που δείχνει τη σοβαρότητά της.
Αντιμετώπιση και θεραπεία Ανορεξίας
Η αποκατάσταση από την ψυχογενή ανορεξία απαιτεί εξειδικευμένη και συντονισμένη φροντίδα.
Ο Διατροφολόγος σχεδιάζει εξατομικευμένο πρόγραμμα σταδιακής επανασίτισης, βοηθά στην αποκατάσταση της ισορροπίας θρεπτικών συστατικών και στηρίζει το άτομο στη διαδικασία επανεκμάθησης της υγιούς διατροφής.
Ο Ψυχολόγος εργάζεται με το άτομο για να αντιμετωπίσει τις σκέψεις, τις φοβίες και την παραμορφωμένη εικόνα σώματος. Ο Ιατρός παρακολουθεί τις σωματικές συνέπειες και διασφαλίζει ότι η θεραπεία είναι ασφαλής.
Η οικογένεια και το φιλικό περιβάλλον αποτελούν πολύτιμη πηγή υποστήριξης, ειδικά σε δύσκολες στιγμές.
Πρόληψη και ευαισθητοποίηση
Η πρόληψη της Aνορεξίας σχετίζεται με την αλλαγή κουλτούρας γύρω από την εμφάνιση και τη διατροφή.
Μερικές πρακτικές κατευθύνσεις είναι η καλλιέργεια θετικής εικόνας σώματος και αποδοχής της διαφορετικότητας και η ενημέρωση των νέων για τους κινδύνους των ακραίων διαιτών.
Επίσης, σημαντική είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της ψυχικής ανθεκτικότητας καθώς και η προώθηση της ισορροπημένης διατροφής με έμφαση στην υγεία και όχι στο βάρος.
Καταλήγοντας για την Ανορεξία
Η Ψυχογενής Ανορεξία είναι μια από τις πιο επικίνδυνες Διατροφικές Διαταραχές, αλλά η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να σώσει ζωές.
Η συνεργασία Διατροφολόγου, Ψυχολόγου και Ιατρού, μαζί με τη στήριξη από το περιβάλλον, δημιουργούν τις βάσεις για ανάρρωση. Ως επαγγελματίας Διατροφολόγος, πιστεύω ότι η ουσία βρίσκεται στην αυτοαποδοχή και στην επαναφορά μιας υγιούς σχέσης με το φαγητό.
Η θεραπεία δεν αφορά μόνο την αποκατάσταση του βάρους, αλλά την ενδυνάμωση του ατόμου ώστε να ζήσει ξανά με ισορροπία, σωματική και ψυχική.
Υποστήριξη από το Τροφή & Υγεία
Χρειάζεσαι εσύ ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο υποστήριξη για την αντιμετώπιση της Ψυχογενούς Ανορεξίας; Μπορώ να βοηθήσω!
Είμαι Διαιτολόγος Διατροφολόγος στην Θεσσαλονίκη, εκπαιδευμένη στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών και μπορώ να σε υποστηρίξω δια ζώσης η διαδικτυακά όπου και αν βρίσκεσαι!
Θα χαρώ πολύ να σε γνωρίζω και μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σε εξυπηρετεί:
- Κάλεσε με στο 6974811527
- Στείλε μου email στο info@trofikaiygeia.gr
- Συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας που θα βρείς στην ιστοσελίδα μου
